قهوه لیبریکا یکی از نادرترین و کمیاب ترین گونه از انواع قهوه های موجود در جهان است. تنها 2 درصد از قهوه جهان مربوط به لیبریکا است.
این در حالی است. که دو گونه معروف جهان «عربیکا» و «ربوستا» بخش عمده کشت و مصرف را در جهان دارند.
این قهوه اولین بار در کشور لیبریا واقع در غرب آفریقا کشف شد. دلیل نامگذاری این قهوه هم به این کشور برمی گردد.
در این مقاله درباره قهوه لیبریکا (Liberica) و عطر و طعم خاص آن صحبت می کنیم.
قهوه لیبریکا چیست ؟
در دنیای امروز قهوه یکی از پرطرفدارترین و محبوب ترین نوشیدنی ها محسوب می شود.
این نوشیدنی به دلیل داشتن کافئین، باعث می شود افراد در طول روز انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزمره داشته باشند. همچنین قهوه باعث سلامتی و شادابی بدن می شود. حتی عده ای معتقدند نوشیدن قهوه باعث طول عمر می شود. همه این دلایل باعث می شود. قهوه دوستداران زیادی در جهان داشته باشد.
امروزه دو گونه شناخته شده قهوه در سرتاسر دنیا وجود دارد. که مورد توجه تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرف کنندگان قرار دارد.
قهوه عربیکا که حدود 60 درصد قهوه جهان مربوط به این گونه است. و قهوه ربوستا که 40 درصد دیگر بازار را تصاحب کرده است. اما در مورد قهوه لیبریکا صحبت خاصی نمی شود. و کاملا ناشناخته باقی مانده است.
حدس زده می شود حدود 2 درصد قهوه جهان مربوط به این گونه است. این قهوه به دلیل کمیاب بودن توجه تعداد محدودی از تولیدکنندگان را جلب کرده است.
لیبریکا اولین بار در لیبریا کشف شد. اما در حال حاضر اغلب کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند فیلیپین، اندونزی و مالزی آن را کشت می کنند. و بیشترین میزان مصرف هم مربوط به این کشورهاست.
نکته قابل توجه در مورد مصرف این قهوه در فیلیپین است. که حدود 70 درصد از مردم فیلیپین تمایل به نوشیدن لیبریکا دارند.
آشنایی با لیبریکا و خصوصیات آن
امروزه تولید لیبریکا در جهان بسیار کم است. و پیدا کردن این گونه دشوار است. چون تعداد تولیدکنندگان آن محدود است.
حدود 95 درصد قهوه لیبریکا که در جهان تولید می شود. به کشور مالزی تعلق دارد. اغلب کافی شاپ های محلی در مالزی این قهوه را با طعم تند اصلی سرو می کنند.
یک شرکت داخلی در مالزی به نام مای لیبریکا وجود دارد. که بزرگترین تولید کننده این قهوه در جهان است. شرکت مای لیبریکا تعداد زیادی مزرعه لیبریکا و همینطور کارخانه برای فرآوری این محصول در مالزی دارد.
علاوه بر آن کافه های معروف مالزی در شهرهای جوهور (نزدیک مرز سنگاپور)، باهر و کوالالامپور مربوط به این شرکت است.
بعضی از مناطق محلی در فیلیپین به لیبریکا «کاپنگ باراکو» می گویند. معنای این اسم قهوه باراکو است. بیشترین زمین های کشاورزی لیبریکا در فیلیپین در دو استان باتانگاس و کاویت قرار دارند.
کشور اندونزی جزو بهترین تولیدکنندگان قهوه در کل جهان است. در این کشور گونه های مختلف قهوه از جمله لیبریکا تولید و به کل دنیا صادر می شود. البته تولید انواع قهوه ها در اندونزی برای برخی کشاورزان جنبه تجاری دارد.
بررسی قهوه لیبریکا
درباره رفتن لیبریکا از لیبریا احتمالاتی وجود دارد. یک عضو دپارتمان جنگل و مزارع سازمان ملل به نام پاستیا معتقد است. لیبریکا از لیبریا به اتیوپی و بعد از آن به خاورمیانه و نهایتا به آسیای جنوب شرقی رفته است. پاستیا می گوید مسلمانان کشورهای آفریقایی در سفر به مالزی این قهوه را به آسیای جنوب شرقی برده اند.
البته این احتمال هم وجود دارد که استعمارگران آن را به کشورهای آسیایی برده باشند. هر چند تمام این ها احتمال است.
چیزی که در تحقیقات مشخص است. این قهوه در قرن نوزدهم در آسیای جنوب شرقی محبوبیت پیدا کرده است. یکی از دلایل محبوبیت قهوه لیبریکا مقاومت آن در برابر زنگ برگ قهوه بود.
در سال 1890 حدود 90 درصد گیاهان قهوه عربیکا به بیماری زنگ برگ در سراسر جهان مبتلا شدند. بعضی تولید کنندگان شروع به کاشت گیاه ربوستا کردند. اما کشاورزان فیلیپین به کاشت لیبریکا روی آوردند.
گیاه لیبریکا علاوه بر آینکه در برابر زنگ برگ مقاوم بود. می توانستند آن را در ارتفاعات پایین و دمای بالا کشت کنند. به علاوه آفات و بیماری ها نمی توانستند به راحتی به پوست آن نفوذ کنند. چون پوست لیبریکا از ربوستا و عربیکا بسیار سفت تر است.
نزدیکی فیلیپین به دیگر کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند مالزی و اندونزی باعث گسترش کشت گیاه لیبریکا در این مناطق شد.
خصوصیات قهوه لیبریکا
یکی از خصوصیات لیبریکا قوی بودن آن است. این گیاه در مناطق گرمسیری به خوبی رشد می کند. گیاه لیبریکا چند جهش طبیعی دارد. که در آن گیلاس های رسیده به رنگ زرد و یا صورتی در می آید.
گیاه لیبریکا تا ارتفاع 17 متر هم رشد می کند. معمولا 5 سال بعد از کاشت گیلاس ها شروع به بارورشدن می کنند.
برگ ها و همینطور میوه های لیبریکا بسیار بزرگ تر از عربیکا و ربوستا است. گیلاس های رسیده این گیاه به دو برابر گیلاس های نارس هم می رسد.
حدود 20 سال پیش لیبریکا طرفداران زیادی نداشت. بیشتر کشاورزان آن را با دانه های ربوستا ترکیب می کردند. و در بازار به فروش می رساندند. کشور فیلیپین تلاش و هزینه زیادی کرد تا لیبریکا را به مردم بشناساند. کتاب The Big Bean هم در سال 2005 چاپ شد. این کتاب درباره قهوه لیبریکا و مزایای آن نسبت به ربوستا بود.
بعلاوه گیاه عربیکا به دلیل وارداتی بودن از نظر هزینه به صرفه نبود. برای همین کشورهای آسیای جنوب شرقی به کاشت لیبریکا به صورت محلی روی آوردند. کم کم علاقه مردم به لیبریکا بیشتر از ربوستا شد.
طعم لیبریکا
گیلاس های لیبریکا به زمان بیشتری برای خشک شدن نسبت به دانه های عربیکا و ربوستا نیاز دارند. بنابراین طعم این قهوه بسیار متفاوت است.
لیبریکا دارای طعم میوه ای می باشد. طعم لیبریکایی که به صورت طبیعی فرآوری می شود شبیه جک فروت است. و اگر با دستگاه فرآوری شود مانند مرکبات و گاهی شکلات است.
طعم لیبریکا از قهوه عربیکا قوی تر و شیرین تر است. و چون مقداری طعم دودی دارد. عده ای معتقدند مانند گیاه تنباکو است.
سخن پایانی
قهوه لیبریکا با وجود داشتن طعم خاص و خصوصیات خوب متاسفانه در جهان بسیار کمیاب و نادر است. اغلب این دانه های ارزشمند را به صورت محلی در کشورهای آسیای جنوب شرقی می توان یافت.
امیدواریم تولیدکنندگان قهوه راهی برای کشت و تجارت انبوه این محصول در جهان پیدا کنند. و بتوان این دانه های باارزش را هم مثل سایر دانه های قهوه در فروشگاه های قهوه پیدا کرد.
شما میتوانید برای خرید بهترین نوع قهوه عربیکا و ربوستا با درصدهای متفاوت مانند خرید دانه و پودر قهوه عربیکا 70 درصد، خرید دانه و پودر قهوه ربوستا 60 درصد، خرید پودر قهوه سبز و… به فروشگاه قهوه کویز مراجعه کنید.