عطر قهوه یا همان آروما قهوه در واقع رایحه ای است که از نوشیدنی قهوه به مشام ما می رسد. این رایحه آنقدر وسوسه انگیز است که افراد زیادی را به سوی نوشیدنی قهوه جذب کرد. نوشیدنی قهوه با عطر و طعم منحصربفرد امروزه جزء پرطرفدارترین نوشیدنی های جهان است.
دانه های سبز قهوه دارای طعم خاصی هستند که باید از دل آنها استخراج می شود اما این دانه ها عطر و رایحه خاصی ندارند. باید دید رایحه قهوه از کجا می آید و این عطر و بو چه تاثیری می تواند بر طعم قهوه داشته باشد؟
طرفداران قهوه به دنبال عطر و طعم غنی آن هستند و از این نوشیدنی لذت ببرند. در این مقاله با آروما قهوه و فرایندهای شیمیایی که این رایحه را به وجود می آورند آشنا می شویم.
آروما قهوه چیست؟
وقتی که یک رایحه دل انگیز و خاص از چیزی به مشام می رسد واژه آروما (Aroma) را به کار می برند. آروما چیزی بیشتر از یک بو و رایحه است و شاید بتوان گفت چیزی است که فرد را وادار می کند دوباره آن حس دلپذیر نوشیدن مثلا قهوه را دوباره تکرار کرد. اغلب این حس را تجربه کردیم که بعد از مصرف آخرین قطره اسپرسو دوباره مایل به تکرار آن تجربه می شویم.
آروما در واقع درک عمیق آن چیزی است که باعث می شود بعد از بو و رایحه مصرف آن برای ما بسیار لذت بخش است. آروما در واقع عطر و طعم غنی قهوه را در هوا آزاد می کند و رایحه بسیار دل انگیزی را به مشام می رساند. عطر قهوه درک زیادی از طعم قهوه را به ما می دهد که با چشیدن احساس نمی شود. زیرا زبان ما فقط طعم ها و مزه های اصلی (شور، شیرین، تلخ، ترش، اومامی) را تشخیص می دهد. ترکیب این مزه ها با بو و رایحه ای که احساس می شود در واقع طعم اصلی قهوه است.
مهم ترین ویژگی های یک قهوه عالی و درجه یک آروما قهوه است. رایحه ای که با ترکیب مزه قهوه تاثیر زیادی در درک طعم قهوه دارد.
عطر قهوه از چگونه بوجود می آید؟
دانه های سبز قهوه بو و رایحه خاصی ندارند و باید یک فرایند شیمیایی در این دانه ها اتفاق بیفتد که این رایحه قوی به وجود بیاید. می دانیم دانه های سبز قهوه باید قبل از آسیاب رست شوند تا طعم و رایحه آنها استخراج شود. در واقع برشته کردن دانه های سبز قهوه این رایحه و بوی دلپذیر را بوجود می آورد.
دانه های قهوه حاوی پروتئین و قند هستند که هنگام رست دانه ها در اثر واکنش شیمیایی میلارد بین این مواد رایحه قهوه ایجاد می شود. البته ترکیبات دیگری نیز در قهوه هستند که باعث ایجاد رایحه و بوی معطر قهوه می شوند. پس می توان گفت در فرایند رست دانه های قهوه واکنش های شیمیایی اتفاق می افتد که باعث معطر شدن نوشیدنی قهوه می شود.
زمانی که فرایند عصاره گیری قهوه آغاز می شود دیگر واکنش شیمیایی در قهوه اتفاق نمی افتد. اما حین عصاره گیری قهوه ترکیبات معطر قهوه که در اثر رست کردن ایجاد می شوند از قهوه استخراج می شوند. بنابراین در زمان دم آوری آروما قهوه در هوا پخش می شود و این رایحه دلپذیر به مشام ما می رسد.
عطر و آرومای نوشیدنی قهوه به عواملی مانند میزان رست دانه ها، ترکیبات متفاوت دانه های قهوه، ملیت اصلی دانه های قهوه و نحوه عصاره گیری و دم آوری آنها بستگی دارد و می تواند رایحه های متفاوتی را بوجود آورد.
درک آرومای قهوه
آرومای قهوه از طریق دو مکانیسم بینی و دهان درک می شوند. حس رایحه قهوه از طریق دهان هنگام بلعیدن قهوه بوجود می آید. بدین صورت که ترکیبات معطر قهوه از سمت دهان وارد بینی می شوند و عطر آنها احساس می شود.
تاکنون حدود 800 نوع ترکیبات معطر قهوه کشف شده است و این تعداد مرتبا در حال افزایش است. البته اگر امروزه تحقیقات بیشتری صورت گیرد قطعا رایحه های بیشتری کشف خواهد شد.
درک بهتر آرومای قهوه از طریق نسبت غلظت ترکیبات آن به آستانه بوی قهوه سنجیده می شود. اما چندان دشوار نیست که عطر قهوه را از طریق حس بویایی درک کرد. یک سری ترکیبات با غلظت بالا و آستانه بوی کم رایحه ای را به وجود می آورند که ما آن را آرومای قهوه می گوییم. البته این ترکیبات یک گروه بسیار کوچک هستند.
عطر قهوه در اثر ترکیبات شیمیایی
دانه های قهوه دارای ترکیبات خاصی هستند که فرار بوده و در هوا آزاد می شوند. در نتیجه رایحه قهوه در فضا پخش و به مشام ما می رسد. برخی از این ترکیبات آلی حاوی گوگرد هستند مانند فورفوریل تیول_2 که هنگام رست یا برشته کردن دانه های قهوه احساس می شود.
برخی از این ترکیبات بوی خوبی ندارند اما در کنار ترکیبات معطر دیگری که در قهوه وجود دارد باعث ایجاد تفاوت های ظریف در آرومای قهوه می شوند. نمونه ی این ترکیبات متانتیول است که بوی آن مانند کلم فاسد است یا ترکیباتی که حاوی آلدئیدها هستند بوی میوه ای را به رایحه قهوه اضافه می کنند.
بهترین عطر قهوه
دانه های قهوه ای که تازه رست می شوند عطر و آرومای بسیار خوبی دارند. زیرا وقتی دانه های قهوه برشته می شوند طعم خود را از دست می دهند و عطر آنها به خوبی حس می شود. اما هر چه از زمان رست دانه ها بگذرد طعم و رایحه قهوه کمتر می شود. توصیه می شود برای خرید قهوه آن را مستقیم از کسانی که آنها را رست می کنند خریداری کنید.
افرادی که به صورت حرفه ای مسئول تست عطر و طعم دانه های قهوه (کاپر) هستند به ویژگی هایی مانند آرومای قهوه، میزان اسیدیته، طعم شیرین یا تلخ قهوه و … توجه زیادی می کنند. آنها با توجه به آرومای قهوه کیفیت آن را مشخص می کنند. بر این اساس رایحه دودی، آجیلی، گیاهی و یا میوه ای از قهوه درک می شود.
جمع بندی
هنگامی که یک فنجان قهوه را می نوشیم ابتدا عطر قهوه را احساس می کنیم و در واقع درک آرومای قهوه از طریق احساس بویایی و چشایی است. آنچه نوشیدن یک فنجان قهوه را لذت بخش تر می کند رایحه قهوه است. افراد اغلب یک قهوه را بو می کنند و بعد میل می کنند. همینطور رایحه قهوه یکی از ویژگی های مهم برای کاپرها است. می توان گفت عطر و طعم دانه های قهوه با هم لذت یک فنجان قهوه را برای ما به ارمغان می آورد اما این اتفاق زمانی رخ میدهد که قهوهی باکیفتی را دم کرده باشید برای خرید قهوههای ربوستا و عربیکا باکیفیت بالا و با درصد های متفاوت مانند خرید قهوه ربوستا 60 درصد ، خرید قهوه عربیکا 80 درصد ، خرید پودر قهوه سبز ، خرید پودر قهوه ترک کلاسیک و… میتوان به فروشگاه قهوه کویز مراجعه نمایید.