دستگاه رست قهوه چیست؟| برشته کردن دانه های قهوه

دستگاه رست قهوه ابزاری است که با آن دانه های قهوه را برشته می کنند. یکی از مهمترین قسمت ها در فرآیند تهیه یک فنجان قهوه رست یا برشته کردن دانه ها است. وقتی دانه های سبز قهوه از میوه آن استخراج می شوند بعد از خشک شدن باید برشته شوند. میزان رست دانه ها در طعم قهوه نهایی تاثیر زیادی دارد.

برای برشته کردن دانه های قهوه در ابتدا از ظرف های بزرگ بر روی آتش استفاده می شد. اما امروزه دستگاههای پیشرفته و قدرتمندی برای رست دانه ها طراحی و تولید می شود. این دستگاهها با مکانیزم پیشرفته دانه های سبز قهوه را با میزان رست های متفاوت برشته می کنند.

در این مقاله با طرز کار دستگاههای مخصوص برشته کردن قهوه آشنا می شویم.

دستگاه رست قهوه چیست؟

همانطور که اشاره شد در گذشته از یک ظرف بزرگ با دهانه باز بر روی آتش مستقیم برای رست دانه ها استفاده می شد. میزان برشتگی در این ظرف ها از تغییر رنگ دانه ها و تیره شدن آنها مشخص می شد. این نوع برشتگی نیاز به صرف زمان زیادی دارد. در عین حال باید دائما در این زمان مواظب دانه ها ی قهوه بود و مرتب آنها را هم زد تا بتوان تا حدی دانه ها را یک دست و با درجه رست مناسب برشته کرد.

این مدل برشته کردن دانه های قهوه بسیار دشوار بود. با وجود توجه زیاد و زمان زیادی که صرف می شود باز هم معمولا دانه ها یکسان رست نمی شوند. در عین حال آتش مستقیم باعث می شود طعم قهوه بوی دود بگیرد. در عین حال این روش برای رست دانه ها به مقدار زیاد و در کارخانه های تولید قهوه جوابگو نیست. تنها برای مصارف خانگی و میزان کم، این نوع رست امکانپذیر است.

فعالان صنعت قهوه و تولید کنندگان قهوه در دنیا توانستند دستگاههایی با تکنولوژی پیشرفته و قدرتمند بسازند. این دستگاهها در صنعت و اندازه های زیاد دانه های قهوه را در رست های مختلف برشته می کنند و دانه های قهوه را برای تجارت و فروش آماده می کنند.

الزامات اساسی دستگاه های رست قهوه

• دمای دستگاه باید به درجه مناسب (185 تا 280) درجه سانتی گراد برسد.
• برای رست دانه ها زمان کافی مورد نیاز است و باید دستگاه سالم بوده و خوب کار کند.
• هوا باید به سرعت هنگام رست دانه ها و ایجاد دود و حرارت اضافی مبادله شود.
• دستگاه باید مجهز به دودسوز باشد تا از گسترش دود در فضا جلوگیری شود.
• دستگاه باید همچنین به دستگاه سبوس گیر مجهز باشد تا سبوس های قهوه در فضا پخش نشوند.
• دانه ها باید به طور مداوم در دستگاه جا به جا شوند تا به صورت یکسان برشته شوند و نسوزند.

انواع دستگاه رستر

بعد از ظرف های قدیمی دستگاههای رست قهوه ساخته شدند و روز به روز با پیشرفت علم و تکنولوژی این دستگاهها قوی تر و پر کاربرد تر شدند. رسترهای جدید با برق و یا گاز کار می کنند. رسترهای برقی بسیار پیشرفته بوده و قابلیت تنظیم برای درجه های رست متفاوت را با بهترین کیفیت را دارد.

در این قسمت با انواع دستگاه رست قهوه آشنا خواهیم شد.

رستر گازی (Stovetop)

این رسترها یک ظرف دهانه گشاد شبیه به ماهیتابه هستند که روی اجاق گاز و حرارت مستقیم دانه های قهوه را برشته می کنند. البته بعضی از آنها برقی بوده و با مکانیزم برق درونی دانه های قهوه را برشته می کنند. این دستگاه صرفا جنبه استفاده خانگی داشته و در صنعت کاربردی ندارد.

رستر هوای داغ (Air Roaster)

این رستر با هوای داغ دانه های قهوه را برشته می کند و استفاده خانگی دارد. هوای داغ باعث گرم شدن دستگاه شده و دستگاه داغ شده با حرارت غیر مستقیم دانه های قهوه را رست می کند. البته این رستر دود زیادی ایجاد می کند و نمی توان دانه ها را به صورت رست لایت برشته کرد.

رستر درام یا مخزنی (Drum Roaster)

این رسترها به شکل استوانه و جنس آنها استیل است. در این رسترهای مخزنی می توان مقدار زیادی دانه های قهوه را برشته کرد. شیوه کار این رستر به صورت چرخشی است. با پیشرفت تکنولوژی این دستگاهها به فن دود سوز، فن خارج کردن هوای گرم هنگام رست دانه های قهوه و موتوری برای مکش هوا برای تخلیه مخزن دستگاه بعد از برشته کردن دانه ها مجهز شده اند.

مکانیزم و اجزاء اصلی رستر

مکانیزم رسترهای درام به این صورت است که دانه های قهوه به وسیله یک قیف داخل مخزن ریخته می شوند. مخزن به وسیله حرارت مستقیم یا هوای داغ شروع به گرم شدن می کند. دما در این رستر تا 320 درجه می رسد و دانه ها برشته می شوند. در حین فرآیند رست باید یک دریچه وجود داشته باشد تا هوای داخل دستگاه و همینطور دود زیاد هنگام رست دانه ها جابه جا و تخلیه شود. چون در دستگاه رستر درام دود زیادی حین رست دانه ها تولید می شود دستگاه به یک دود سوز برای مهار این دود نیاز دارد.

سینی جمع کننده پوسته (Chaff Tray)

وقتی قهوه شروع به رست می کند پوسته رویه آن جدا می شود. برای جمع آوری این پوسته به یک سینی نیاز است. سینی چاف این کار را انجام داده و پوسته های قهوه جمع شده در دستگاه رست قهوه را جمع میکند. این سینی باعث می شود دانه ها در فضا پخش نشوند.

مشعل حرارتی

مکانیزم حرارتی بعضی از رسترهای درام با مشعل حرارتی و به صورت حرارت مستقیم است. این مشعل از یک لوله آهنی با سوراخ های ریز 2 تا 3 میلیمتری تشکیل شده است. معمولا رسترهای درام با ظرفیت یک کیلویی ااز این مکانیزم استفاده می کنند.

سرامیک حرارتی (حرارت تابشی)

مکانیزم حرارتی در بعضی دستگاههای رست قهوه به صورت مشعل های کاتالیزوری با اشعه مادون قرمز است. مکانیزم سرامیک حرارتی یا حرارت تابشی با اشعه مادون قرمز به این صورت است که این اشعه با تابیدن بر یک صفحه سرامیکی باعث گرم شدن دستگاه و در نتیجه رست دانه ها می شود. این اشعه تاثیری بر عطر و طعم قهوه ندارد. البته دستگاههایی که از این مکانیزم استفاده می کنند بسیار گرانقیمت و کمیاب است.

شعله بنزن (Bunsen)

برای رسترهای 3 تا 10 کیلویی از شعله بنزن استفاده می شود. مکانیزم حرارتی آن به صورت حرارت مستقیم و نیمه مستقیم است.

شعله تفنگی

مکانیزم حرارتی برای رسترهای با ظرفیت بالا حدود 30 کیلو گرم شعله تفنگی است. این شعله با یک حرارت انفجاری باعث برشته شدن دانه های قهوه می شود.

آتش زغالی

دستگاه رست قهوه با حرارت ذغال در دمای ملایم دانه های قهوه را رست می کند. در این رستر ها دانه های قهوه عطر و طعم دود ذغال و آتش را می گیرند.

سیلندر حرارت مستقیم و غیر مستقیم

بعضی رسترها یک سیلندر حرارتی دارند که با شعله مستقیم و به صورت چرخشی کار کرده و دانه ها را برشته می کند. در نتیجه این رست به دلیل حرارت مستقیم بر عطر و طعم دانه ها تاثیر می گذارد.

بعضی رسترها یک سیلندر با حرارت غیر مستقیم و چرخشی عمل می کنند. در این رسترها حرارت به یک دیواره چدنی برخورد کرده و در نتیجه داغ شدن این دیواره دانه های قهوه رست می شوند.

سینی خنک کننده (Cooling Tray)

وقتی دانه های قهوه درون مخزن رستر درام برشته می شند بعد از فرایند رست حتی اگر حرارت قطع شود. باز هم به دلیل داغ بودن مخزن رست دانه ها متوقف نمی شود. به همین دلیل در دستگاه از یک سینی خنک کننده استفاده می شود.

دماسنج و ترازو

استفاده از دماسنج و ترازو در دستگاه رست قهوه به دقیق تر شدن فرایند رست برای تنظیم دما و مقدار مناسب دانه ها کمک می کند.

جمع بندی

دستگاه رست قهوه یکی از ابزارهای مهم برای تهیه قهوه است. این دستگاه در مدل های خانگی و صنعتی وجود دارد. چون میزان رست دانه ها در عطر و طعم قهوه بسیار تاثیر گذار است توصیه می کنیم هنگام خرید قهوه به درجه رست آنها و رسیدن به طعم دلخواه خود دقت کنید. جهت خرید قهوه ربوستا و عربیکا خوش طعم و با درصدهای گوناگون مانند خرید قهوه عربیکا 100 درصد، خرید قهوه ربوستا 100 درصد و… به وب سایت فروشگاه قهوه کویز مراجعه کنید.